Współczesna geopolityka obserwuje formowanie się nieformalnych sojuszy, których celem jest przeciwstawienie się dominującym potęgom i istniejącemu porządkowi międzynarodowemu. Jednym z najbardziej niepokojących przykładów tej tendencji jest pogłębiająca się współpraca militarna między Rosją, Iranem i Koreą Północną, często określana mianem „osi oporu”. Ta strategiczna koalicja, napędzana wspólnymi interesami i wzajemnym uzupełnianiem się zdolności, stanowi poważne wyzwanie dla bezpieczeństwa globalnego, w szczególności dla państw zachodnich i ich sojuszników w regionach takich jak Bliski Wschód i Pacyfik.
Geneza i motywacje sojuszu
Formowanie się tej trójstronnej współpracy nie jest przypadkowe. Każde z państw sygnatariuszy dąży do wzmocnienia swojej pozycji na arenie międzynarodowej, jednocześnie znajdując się pod presją zachodnich sankcji i izolacji dyplomatycznej. Rosja, osłabiona wojną na Ukrainie i potrzebująca wsparcia militarnego oraz surowców, widzi w Iranie i Korei Północnej strategicznych partnerów zdolnych dostarczyć niezbędne zasoby i technologie. Iran, dążąc do uniezależnienia się od wpływów zewnętrznych i modernizacji swoich sił zbrojnych, poszukuje dostępu do zaawansowanej rosyjskiej broni i know-how. Korea Północna, odizolowana i dysponująca znaczącym potencjałem w zakresie produkcji amunicji i pocisków, oferuje swoje produkty w zamian za pomoc gospodarczą i technologiczną, która pozwoli jej na dalszy rozwój programów zbrojeniowych, w tym nuklearnego.
Wymiana technologiczna i wsparcie militarne
Kluczowym elementem tej współpracy jest wymiana technologiczna i dostawy sprzętu wojskowego. Wywiad zachodni donosi o znaczącej rosyjskiej presji na Iran, aby ten dostarczał Moskwie drony bojowe i pociski rakietowe, które są wykorzystywane w konflikcie na Ukrainie. W zamian, Rosja ma oferować Iranowi zaawansowane systemy obrony powietrznej i inne technologie wojskowe, które mogą wzmocnić potencjał obronny i ofensywny Teheranu. Podobnie, Korea Północna stała się kluczowym dostawcą amunicji i pocisków dla Rosji, co pozwala Moskwie na uzupełnienie zapasów i kontynuowanie działań wojennych. W zamian, Pjongjang otrzymuje wsparcie żywnościowe i inne formy pomocy gospodarczej, a także potencjalnie dostęp do rosyjskich technologii, które mogą przyspieszyć rozwój jego własnych programów zbrojeniowych.
Drony i pociski – broń nowej generacji
Szczególne znaczenie w tej wymianie mają drony i pociski. Irańskie drony, takie jak seria Shahed, stały się kluczowym elementem rosyjskiej strategii ataku na Ukrainie, pozwalając na precyzyjne uderzenia na cele infrastrukturalne i wojskowe. Z kolei północnokoreańskie pociski balistyczne i artyleryjskie, mimo swojej często starszej konstrukcji, stanowią znaczące wsparcie dla rosyjskiej armii ze względu na ich masową produkcję i dostępność. Ta synergia w produkcji i dostawach broni tworzy nową dynamikę w konflikcie i stanowi sygnał ostrzegawczy dla społeczności międzynarodowej.
Długoterminowe konsekwencje i zagrożenia
Konsekwencje tej współpracy militarnej są wielowymiarowe i stanowią poważne zagrożenie dla globalnego bezpieczeństwa. Po pierwsze, wsparcie udzielane Rosji przez Iran i Koreę Północną pozwala jej na kontynuowanie agresji na Ukrainie, co podważa prawo międzynarodowe i stabilność europejską. Po drugie, transfer zaawansowanych technologii wojskowych do Iranu może doprowadzić do destabilizacji Bliskiego Wschodu i zaostrzenia konfliktów regionalnych. Wreszcie, współpraca z Koreą Północną może dodatkowo wzmocnić jej zdolności nuklearne i rakietowe, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla Korei Południowej, Japonii i Stanów Zjednoczonych.
Nowy porządek geopolityczny?
Formowanie się tej „osi oporu” może być sygnałem szerszej zmiany w międzynarodowej architekturze bezpieczeństwa. Państwa te, odrzucając dominację Zachodu, dążą do stworzenia alternatywnego porządku, opartego na wzajemnym wsparciu i solidarności w obliczu wspólnych wrogów. Ta współpraca może stanowić model dla innych państw poszukujących niezależności i dywersyfikacji swoich sojuszy. Obserwatorzy wskazują, że rozwój tej koalicji wymaga od społeczności międzynarodowej wypracowania skoordynowanych i skutecznych odpowiedzi, które zapobiegną dalszej eskalacji napięć i zapewnią stabilność globalną.
Wyzwanie dla dyplomacji i bezpieczeństwa
Zrozumienie i przeciwdziałanie tej współpracy militarnej wymaga od państw demokratycznych zintensyfikowania działań dyplomatycznych i zastosowania skutecznych narzędzi sankcyjnych. Konieczne jest również wzmocnienie zdolności obronnych państw zagrożonych przez tę koalicję oraz budowanie szerszych koalicji międzynarodowych mających na celu izolację i powstrzymanie tych państw od dalszego rozwoju ich niebezpiecznych programów. Bezpieczeństwo w obliczu takich sojuszy wymaga proaktywnego podejścia i gotowości do podejmowania trudnych decyzji.
